De vondst der vondsten
Elke religie heeft haar geschiedenis. De christelijke religie werd in 1945 behoorlijk opgeschud door de vondst van een paar kruiken in Egypte. Daarin bleken oude teksten te zitten die ook nu nog veel onderzoekers, theologen en gelovigen bezig houden. Niet voor niets, want deze teksten lieten iets zien van de oorspronkelijke Jezus. Dat zette de officiële leer nogal op zijn kop.
Ik ben zo vrij om een stukje tekst uit de Wikipedia neer te zetten en onder aan deze pagina een video te gebruiken van Jacob Slavenburg die aan deze vondst gewijd zijn. (De foto hier boven is van Gift-Habeshaw op Unsplash.)
Nag Hammadi
Foto door Fathi Said 2017
Tot aan de vondst van de Nag Hammadi geschriften waren onderzoekers op het gebied van de gnostiek vrijwel uitsluitend aangewezen op overgeleverde teksten van kerkvaders die van opvatting waren dat de gnostiek een vorm van ketterij was die bestreden moest worden.
Het ter beschikking krijgen van een aanzienlijk aantal authentiek gnostische geschriften maakte het mogelijk om gnostische opvattingen en waarden in de eerste eeuwen van onze jaartelling. in een veel breder kader te bestuderen. Het heeft geleid tot onder meer het inzicht dat ook er ook binnen de gnostiek zelf een grote variatie aan opvattingen was. Raakvlakken met het platonisme kunnen veel beter onderbouwd worden.
Het heeft ook het inzicht verbreed in de grote mate van pluriformiteit van het christendom in de eerste eeuwen. Daarin is gnostiek geen ketterse afwijking van een orthodoxe standaard, maar een illustratie van de veelvormigheid van interpretaties van een christelijke boodschap.
Hieronder een voorbeeld uit de 800 pagina's tellende teksten.
Het dankgebed
Het Dankgebed is een hermetische tekst uit het Romeinse Egypte van de late oudheid die werd toegeschreven aan Hermes Trismegistus, een legendarische wijsgeer. Er zijn drie versies van dit gebed. De oorspronkelijke versie is in het Grieks geschreven in de eerste eeuw, met later een Latijnse vertaling. (Asclepius) Dan een Griekse versie als zelfstandige tekst. (Papyrus Mimaut) De derde versie is Koptisch, en maakt deel uit van de Nag Hammadigeschriften. (de links gaan naar wikipedia)
Het gebed dat zij uitspraken luidt aldus:
- Wij brengen u dank met geheel onze ziel
en met geheel ons hart tot U uitgestrekt
o onuitsprekelijke Naam
die geëerd wordt met de benaming God
en geprezen wordt met de benaming Vader
Wij verheugen ons, omdat Gij ons met uw gnosis verlicht heeft.
Er volgt daarna een passage, die de glorie van de hoogste androgyne godheid uitdrukt.
- wij kennen U, Baarmoeder der Genade
bezwangerd door zaad
wij kennen u, Baarmoeder
bevrucht door het geslacht van de Vader
wij kennen U, verwekkende Vader
De tekst eindigt met een aantal zinnen waarin men elkaar na het gebed omhelst, een heilige kus geeft en een gezamenlijke maaltijd gebruikt die rein was omdat het geen bloed bevatte.
Gnostische inspiratie
Deelnemers aan mijn meditatie en dialooggroepen zullen vast en zeker opmerken dat ik dikwijls inzichten ontleen aan deze gnostiek. Daarnaast zal ik met enige onregelmaat hier teksten en inzichten die mij inspireren opschrijven.