Liefdevolle vriendelijkheid.
Is boeddhisme exotisch? Het wordt door veel westerse mensen zo nog wel gezien. In onze streken is het boeddhisme misschien wel het meest bekend geworden door zijne heiligheid de Dalai Lama. Hij is de verpersoonlijking van de liefdevolle vriendelijkheid en vrede waar hij ons volhardend en geduldig steeds weer op wijst.
Zijn charisma bereidt de weg voor veel, dikwijls eveneens charismatische leraren van Tibetaanse oorsprong. Veel mensen maken op die manier kennis met het kleurrijke, warme en vriendelijke boeddhisme uit Tibet, even kleurrijk, warm en vriendelijk als de Tibetanen zelf. Ook veel mensen voelen zich zozeer aangeraakt dat zij zich verdiepen in leer en praktijk, ze worden boeddhist.
Boeddhist worden is niet gemakkelijk. Je wisselt niet zomaar even van religieuze overtuiging zoals je een oude jas voor een nieuwe inruilt. Boeddhisme is vreemd aan onze westerse cultuur. Het is doordrenkt van de oosterse levenshouding. Het kent een lange geschiedenis, evenals het christendom en andere religies, met eigen begrippen, rituelen en overdrachtslijnen. Zoals het christendom zich heeft gedifferentieerd in vele groeperingen, is dat ook bij met het boeddhisme gebeurd. En zoals het christendom zich niet gemakkelijk in haar essentie laat kennen, zo is ook de essentie van het boeddhisme slecht met veel volharding en standvastigheid eigen te maken.
Boeddha als tuinbeeld
Voor veel westerse mensen blijft het boeddhisme, en zeker het kleurrijke Tibetaanse boeddhisme, een exotische, half begrepen romantiek. Geen wonder dat er door die oppervlakkige kennis veel misverstanden over bestaan, onjuiste denkbeelden tot sentimentele dweperij aan toe. Niettemin werkt er wel iets door. Hing er hier nog geen vijftig jaar geleden in elk huis een kruis, nu zijn de Boeddhabeelden niet aan te slepen. Ze staan in tuinen, op vensterbanken, te koop als sleutelhanger of sieraad. Dat is niet voor niets.
De Dalai Lama en de Boeddhabeelden zijn krachtige symbolen geworden van ons verlangen naar vrede. Jammer dat het daar dikwijls bij blijft. Alsof vrede vanzelf ontstaan door de toverkracht van zo’n beeld in je tuin. Maar misschien werkt het wel zo, als een onbewuste, archetypische kracht. Misschien worden we zachtjes en bijna onopgemerkt naar een vredige geest geduwd. Dat zou mooi zijn. Want, zoals Thich Nhat Hanh zegt: “Er zal pas vrede in de wereld zijn als alle mensen vrede in hun hart gevonden hebben. Een belangrijke stap naar die vrede is het ontwikkelen van tederheid én het trainen van je geest.
Tederheid
Tederheid bevat een element van droefheid.
Dit is niet de droefheid van zelfmedelijden of van ons misdeeld voelen, maar een natuurlijke staat van volheid.
We voelen ons zo vol en rijk, dat we op het punt staan in tranen uit te barsten.
Krijgers ervaren dit droevige, tedere hart.
Als we ons niet bedroefd en alleen voelen, kunnen we nooit een krijger zijn.
De krijger is sensitief voor wat hij via zijn zintuigen ervaart.
Als een kunstenaar heeft hij waardering voor alles wat er zich in zijn wereld afspeelt.
Zijn ervaring is vol en zeer levendig.
Het geritsel van bladeren en het geluid van regendruppels op zijn jas hoort hij duidelijk. Vlinders die nu en dan om hem heen fladderen zijn soms bijna onverdraaglijk omdat hij zo gevoelig is.
Uit: Shambhala, de weg van de krijger, Chögyam Trungpa