Bevrijd Bewustzijn
Aandacht maakt mooier. Maar wat is aandacht? Probeer eens: waar ben je je bewust van? Nu? Op dit moment? En een minuut geleden? Bewustzijn. Het heeft iets van herinnering, iets van hier en nu en iets van vooruitzien. Maar eigenlijk, als je heel precies kijkt, is bewustzijn altijd iets van het moment, van hier en nu.
Want kijk, als ik me nu bewust ben van iets dat gisteren gebeurde, dan is dat een herinnering die ik me nu bewust ben. Als ik aan de toekomst denk en een vooruitziende blik heb, dan is dat een vooruitziende blik die ik me nu bewust ben. Er is dus alleen maar een nu. Dat gewaarzijn is bevrijd bewustzijn waarin alles aanwezig is, allesomvattend en alwetend.
Dat is lastig, 'Nu', dat kun je niet pakken. Nu is voorbij voordat je het weet. Tegelijk gebeurt er in het nu van alles. Het is er heel druk. Maar ook weer niet want het nu duurt maar heel even, dus wat er allemaal gebeurt duurt ook maar even. Knopen we al die momenten aan elkaar dan ontstaat een schijn van continuĂŻteit en dus tijd.
De tijdlijn van Facebook
Als ik heel intens met iets bezig ben vliegt de tijd. Er zijn ook tijdvreters zoals internet. Eigenlijk bestaat tijd dus helemaal niet, alleen als ik eraan denk, op de klok kijk, haast heb, of alle tijd denk te hebben. Als ik me bewust ben van de tijd is dat altijd en alleen in relatie tot iets anders wat nog moet geburen of al gebeurt is. In het moment zelf, typend op deze laptop bijvoorbeeld, bestaat er geen tijd. Wel als ik eraan denk dat ik zo meteen mijn kleindochter moet ophalen.
De tijdlijn van Facebook is ook een mooi voorbeeld. Wat er allemaal niet voorbij komt op een dag. En zie maar eens iets terug te vinden dat een jaar geleden geplaatst is, Wat je ziet is verandering, verandering en verandering. Een enorme hoeveelheid verschijningen die alle even vluchtig zijn, zich even opheffen als een golf en dan weer opgaan in de oceaan van berichten.
Interessante vraag: Hoeveel gebeurtenissen en berichten waren er 23 juni 2020 om 12.30 uur over de gehele wereld opgeteld? En om 12.31 uur? Waar heb jij je aandacht (en tijd) aan verspild? Dat soort aandacht maakt niet mooier volgens mij.
Tijd is een maaksel van ons denken. Het is nog kinderlijk jong vergeleken met Nu dat er altijd al was. Eerlijk gezegd kunnen we over Nu niks zinnigs zeggen. Het is het begin en einde van alles. Maar wat bedoelen we daarmee? Wat ik wel weet is dat we altijd weer willen ontsnappen aan het Nu. We trekken een muur op van kakelende emoties en winderige gedachten en verschuilen ons daarachter. Lekker puh!
Aandacht maakt altijd mooier?
Zo werkt bewustzijn blijkbaar. Ik zet de woorden 'tijd en bewustzijn' in het middelpunt van mijn aandacht en vervolgens gaan daar omheen allerlei gedachten en gevoelens cirkelen. Aandacht heeft iets van een deur die open gaat.
Voor de deur verdringen zich duizenden verschijnselen die door de deur naar binnen willen. Ik moet wel heel geconcentreerd blijven om als een nachtclubportier de welkome gasten binnen te laten en de andere die met mijn focuswoorden niets te maken hebben, buiten de deur te houden. De welkome gasten zijn dan heel blij. Zou alles wel mooier worden van bewuste aandacht?
Ik moet blijkbaar niet alleen aandacht hebben, maar ook onderscheid maken. Om dat te kunnen moet ik kunnen waarnemen. Aandacht, onderscheid maken en waarnemen horen bij elkaar en vormen bewustzijn. Dat roept weer nieuwe vragen op.
Waar richt ik mijn aandacht, mijn denkvermogen, op? Wat is mijn intentie daarmee? Hoe kom ik tot onderscheid maken? Waarom juist zo en niet anders? Hoe scherp is mijn waarnemingsvermogen? Sluit ik bepaalde gebieden niet af? Durf en kan ik alles waarnemen? Dit soort vragen zijn reflectieve vragen; vragen van mijn bewustzijn over mijn bewustzijn. (We stellen zulke kernvragen in onze meditatie)
Hoeveel mensen die je ontmoet of met wie je werkt stellen zichzelf die vragen? Stel jij ze jezelf? Meest van de dag is ons bewustzijn oppervlakkig en repetitief. Het schotelt ons voor wat we al weten, wat we al eerder meegemaakt hebben.
Dat is comfortabel en op korte termijn efficiënt. Het kost weinig energie. Zoiets als elk jaar naar dezelfde camping in Frankrijk op vakantie gaan. Je hoeft niets meer uit te zoeken. De caravan is erop ingericht. Je kent de eigenaar. Geen spanning, geen verrassingen. Dit soort traagheid kennen we allemaal wel. Het lijkt op de zwaartekracht van het leven, de binding met de moederschoot, de onschuld van niet-weten.
Gevangen in illusie
Bewustzijn laat ons gemakkelijk in kringetjes draaien zonder dat we een stap verder komen. Nog erger, het houdt ons dikwijls voor de gek. Het brengt ons oplossingen voor problemen die meer van hetzelfde zijn en ons in onze comfortzone houden. De ene vrouw inruilen voor een nadere. Innerlijke onrust sussen met sauna en wellness. Rust en ruimte kopen met een huis in Spanje. We tuinen er graag in. Geen confrontaties, geen moeilijke vragen. Maar ook geen oplossingen. En dus blijft de pijn. Blijft er teleurstelling. Blijft er gevangen zijn in tevergeefse hoop en illusies.

Die manier van leven heeft wel een prijs. Je komt op den duur op gespannen voet te staan met jezelf. Je krijgt steeds meer moeite om je innerlijke stem tot zwijgen te brengen. Die stem die zegt je dat je meer in je mars hebt, dat er meer liefde mogelijk is, dat de reis niet mag eindigen in onwetendheid.
Die Innerlijke Stem verlangt van je om je bewustzijn actief te gebruiken, uit te breiden, Ze eist van je om je kwaliteiten in te zetten en nieuwe te ontwikkelen, om meer mens te zijn en mens met alle mensen, om te ontdekken wat mensheid is en haar, jouw verbinding met het universum. En ze eist een antwoord!
Je Innerlijke Stem is slim. Als je niet luistert, als je haar uitbant -want ik stel me voor dat ze vooral een zij is- verzint ze een list. Mij gebeurde dat in 1980. Na een retraite in Zuid-Frankrijk ging ik een bevriend stel opzoeken dat daar woonde. Sylvain nam me mee naar een cafe in het dorp.
De Innerlijke Stem
Sylvain: 'Ik moet je iets zeggen. Mijn vrouw wil niet meer dat je komt. Als kunstenaars moeten we goed omgaan met onze tijd, onze energie en ons geld. We zijn daarom ook heel precies over wie hier welkom zijn. Je bent een aardige man, je helpt altijd goed met klussen en zo. Dat is het niet. Maar je blijft een beetje een vreemde, op jezelf. We voelen geen echte verbinding en dan kost het ons energie als je bij ons bent. Ik mag je graag, maar zo is het voor haar en ook voor mij."
Nu, die kwam wel binnen, zeker na die retraite van drie weken. De terugreis was ik verdrietig. Maar tegelijk stroomde ik over van liefde, van warmte. Hij gaf me in alle vriendschap en openheid een geweldig cadeau. Ik luisterde. Ik hoorde. Ik kon luisteren. Ik kon horen.
Mijn Innerlijke Stem had hard en duidelijk gesproken. Er ging een wereld voor me open. Na die en nog een andere ontmoeting op diezelfde terugreis, is mijn leven drastisch veranderd. Soms heb je net iets meer nodig dan mediteren alleen.
Mijn bewustzijn zit nu over het algemeen niet meer vast in mijn denken. Ook niet gevangen in mijn voelen. Mijn lichaam geeft berichten door, zoals internet en Facebook dat doen. Mijn bewustzijn beweegt zich wat losjes door tijd en ruimte. Het staat redelijk vrij van van sociale en culturele conventies.
Ik beweeg mee op de ademhaling van het universum. Ik ben leeg en tegelijk vol mogelijkheden. Ik ben dat wat er al was vóór de Big-Bang. Ik ben omdat jij bent. Jij bent omdat ik ben. Ubuntu. One Taste, Aanwezig waar niets aanwezig is. Allesomvattend waar niets omvatten is. Alwetend waar niets weten is.